Zelfsturing werkt prima, als falen eerst mag

Gepubliceerd op 11 augustus 2019 om 13:25

Sociale innovatie, sinds 2015 ben ik eraan verknocht. Ik heb voor duizenden euro’s aan trainingen gevolgd: Agile werken, Scrum, Scrummaster, Product Owner, Agile projectmanagement, LEAN, Facilitation, co-creatie, Large Scale Scrum. Mijn vakantieboeken gaan erover en ik lees dagelijks blogs en artikelen. Ik probeer het uit in de praktijk, zowel privé als zakelijk, om er zelf van te leren en te achterhalen hoe het werkt. Want succesvol innoveren is mijn passie en dit is voor 75% afhankelijk van sociale innovatie volgens dit artikel en onderzoek van het Erasmus Centre for Business Innovation in 2017.

Persoonlijke ervaringen delen is normaal leuk maar dit keer heb ik ernstig getwijfeld over het schrijven van een blog. Mijn privé experimenten veroorzaakten namelijk een felle ruzie met mijn vrouw. Ik laat de emoties en details maar even achterwegen om de vrede te bewaren.

 

Wat is er gebeurd? Onze oudste zoon Daan (nu 15 jaar) was bijna op drie Atheneum blijven zitten. Bij de start van het nieuwe jaar kreeg hij van mij het eigenaarschap over zijn studie en zijn planning. De uitslag van de eerste toets week was een ramp; hij had meer rode dan zwarte cijfers. Zo erg dat hij misschien de school zou moeten verlaten, tot grote ergernis van mijn vrouw Linda die de eerste twee jaar met hart en ziel hem dagelijks als huiswerkcoach had geholpen. Linda geeft al 19 jaar les in het basisonderwijs, ze weet als geen ander hoe ze jonge kinderen een veilige omgeving kan bieden om ze te laten leren en ontwikkelen. Dat gaat niet vanzelf met meer dan 25 kinderen in de klas. Met haar natuurtalent weet ze echter de juiste balans te vinden tussen sturen (regels en afspraken) en (keuze)vrijheid. Een keuzevrijheid die meestal beperkt is en vooraf goed doordacht en afgestemd op de leeftijd van de kinderen.

Maar thuis worden kinderen pubers en het is een kunst om ze gecontroleerd los te laten. Dat vraagt, net zoals in een organisatie, een soort situationeel leiderschap; telkens aangepast op de volwassenheidsfase die jongeren doorlopen. Telkens de juiste balans vinden tussen ‘command & control’ en zelfsturing is nog niet zo eenvoudig in de praktijk te brengen, zeker als je er geen ervaring mee hebt. 

Als Daan geen fouten mag maken, zal hij het nooit leren was mijn visie. Als wij de baas blijven over zijn planning zal hij zelf nooit eigenaarschap tonen. Leuke theorieën en lekker tijd- en stress besparend voor mij, maar achteraf gezien helaas niet passend op de situatie. 

Ik herkende de analogie met mijn werk, bij KPN was er ook een soort strijd tussen ‘command & control’ management en voorstanders van Agile werken met zelfsturende teams. Daar was het gemakkelijk experimenteren omdat de gevolgen, zowel positief als negatief, minder zichtbaar waren.

Als het dan in een keer je eigen ‘kindje’ betreft, en je eigen stomme fout wel heel duidelijk is, voelt het wel even anders. Zeer leerzaam maar absoluut niet leuk.

Gelukkig is het uiteindelijk toch allemaal goed gekomen met Daan dit jaar. Ook hij had op een harde manier geleerd dat hij er meer voor moest doen. Hij stond open voor huiswerkbegeleiding en ging zelf flink ‘aan de bak’. Linda nam de sturing weer gedeeltelijk over en de uitslag van de tweede toets week was zeer positief. Zo zeer dat we de touwtjes verder loslieten met als gevolg dat hij weer ‘inzakte’. Halverwege de vierde periode voelde het weer niet goed en was het tijd voor een confronterend gesprek. Gelukkig zag hij de noodzaak nu ook zelf in en ineens ontstond een soort intrinsieke motivatie, hij regelde zelf een jongen uit de 6de voor huiswerkbegeleiding, vroeg regelmatig om hulp bij het leren en verdubbelde zowat zijn studietijd. De resultaten van toets week vier zijn bijna allemaal binnen en gelukkig voor allen gaat hij net over. We kijken terug op een zeer ‘dynamisch jaar’ waarin we alle drie, ja ook ik! veel hebben geleerd.

Reactie plaatsen

Reacties

Er zijn geen reacties geplaatst.